De 7 hoofdzonden en leiderschap: Deel 2 Hebzucht

Geschreven door Carl Vanhemelen op *}

Wikipedia hierover:

Avaritia, de Latijnse benaming voor hebzucht, is het verlangen naar macht, geld, rijkdom of bezittingen, met name als door het bezit van een van deze je een ander hetzelfde bezit ontzegt. De misdaden die hieruit voortkomen zijn ontrouw, verraad, omkoping en diefstal. Zij ontstaan door geweld, manipulatie of de autoriteit van de zondaar.

Hieraan zou ik willen toevoegen dat dit verlangen verder gaat dan wat je werkelijk nodig hebt en dat het een onevenwicht kan veroorzaken bij je andere behoeften. Neem nu bijvoorbeeld de ambitieuze jonge manager die in haar drang naar macht, aanzien en centen, er niet voor terugdeinst om anderen, die op hetzelfde smalle pad naar ultieme carrièrehoogten haar voor de wielen kunnen rijden, de gracht in te loodsen (anderen hetzelfde bezit ontzeggen).  Daarbij verliest zij privé relaties uit het oog en slaagt er zo niet in om met hen een duurzame band op te bouwen (mogelijke andere behoeften).

Cruciaal bij hebzucht is het feit dat de behoeften van anderen totaal genegeerd worden.

Voorbeelden:

  • De executive(s) die ervoor zorgt dat de eigen bonus gemaximaliseerd wordt en daarbij niets overlaat voor degenen die ervoor gezorgd hebben dat de resultaten bonuswaardig werden.
  • De executive(s) die de eigen bonus veilig stelt en de persoonlijke uitgaven rijkelijk laten vloeien via de company credit card ondanks de hachelijke en soms zelfs barslechte economische toestand van de organisatie.
  • De vrouw – moeder – die de gloednieuwe BMW 4 prefereert boven de financiering van de studies van dochter- of zoonlief.
  • De man - vader – het dure fitness abonnement bij de exclusieve club verkiest boven de orthodontie voor de negenjarige zoon.
  • De bedrijfseigenaar die extravagant leeft, verschillende buitenverblijven heeft waar hij maximaal slechts 1 keer per jaar vertoeft en zijn arbeiders amper iets meer dan de minimumlonen uitkeert in één van de Aziatisch sweatshops.
  • De collega verkoper die er niet voor terug deinst om een verkoop in te pikken van een ander om zelf de extra bonus voor de beste verkoper van de maand binnen te halen.

HebzuchtVoor alle duidelijkheid: niet alle ambitieuze, hardwerkende, vooruit willende executives, managers of collega’s zijn hebzuchtig. Zolang de belangen van elkeen in de organisatie worden gerespecteerd, is het - volgens mij - best wel ok. Zolang je goed in team werkt en anderen evenzeer de welverdiende glorie van hun succes gunt. Écht hebzuchtigen gunnen anderen dit niet. Bovendien zijn ze zeer slecht in teamplay omdat ze stekeblind zijn voor de behoeften van anderen en Oost-Indisch doof voor de opmerkingen die ze hierover krijgen.

Hebzucht dus. Je zou zelfs kunnen beweren dat gewoon de drang om altijd te willen winnen en daar álles voor over hebt een vorm van hebzucht is. Je krijgt er niet genoeg van en het gaat steeds ten koste van de behoefte van een andere die niet wint. Daarbij ontzeg je een ander hetzelfde bezit van de overwinning  (je wint nooit de tweede plaats, je verliest de eerste). Is dit hebzucht? Ik denk en vooral hoop het niet – al is het maar omdat ik zelf ook wel in datzelfde bedje een beetje(?) ziek ben.

Er zijn nog wel meer voorbeelden van deze – sta me toe dit van het onschuldige soort te noemen – hebzucht die we allemaal wel eens bij onszelve terugvinden:

  • Stel je die BBQ voor en je hebt nog honger –  vooral goesting eigenlijk – en er is nog maar één sappig zalig stuk vlees en nog meer gegadigden dan jezelf…..
  • Je hebt al jaren dezelfde vertrouwde plek aan de middagtafel toegeëigend, lekker dicht bij het buffet met een mooi overzicht op de tuin en de rest van de eetruimte. Behalve tijdens je verlof heeft nog nooit iemand het gewaagd daar plaats te nemen. Tenzij die occasionele niet geïnformeerde en nietsvermoedende nieuweling……
  • Je hebt al jaren die leuke periodiek terugkomende opdracht die iedereen je benijdt maar die je lekker voor jezelf houdt….
  • Dat laatste stuk sachertorte en je hebt er al drie binnen (of is dit gulzigheid?)…..

De hamvraag is wanneer de gezonde en normale honger naar meer ongezond wordt? Zoals reeds aangegeven, wanneer het de belangen – eigenlijk vooral rechten – van anderen schaadt en wanneer andere van je eigen behoeften op een scha(n)delijke manier worden tekort gedaan. Soms – eigenlijk bedoel ik dikwijls – is genoeg ook wel genoeg en stopt het. Voldaner dan voldaan kan toch moeilijk? Of toch niet? Een belangrijke vraag is waar dan die eeuwige honger vandaan komt? Heb je eigenlijk wel honger en is het geen dorst en moet je eigenlijk drinken in plaats van eten? Met andere woorden, wat is de werkelijke behoeften achter die “hebzuchtige” acties en is het geen tijd om is het geen tijd om de dingen anders aan te pakken?

Misschien hoeft een beetje hebzucht ook niet eens zo slecht te zijn. Het kan je inspireren en motiveren om het nog beter te doen, harder en vooral slimmer te werken, helpen succesvoller te zijn en iets meer te bereiken. Dit laatste hoeft heus geen eenzame hoogte te zijn.  Waar stopt het voor jou?

Carl Vanhemelen, Managing Partner ImproveMenT